1 Nisan gününde genel olarak insanlar birbirlerine şakalar yaparak güne farklı bir anlam katar. Şakanın iyisi kötüsü olmaz, bugün yapılacak olan şakalar 1 Nisan Şakası adı altında geçer ve şakayı yapan kişi mesuliyet kabul etmez. Peki 1 Nisan Şakası olarak tarihe geçmiş ve her yıl düzenli olarak şakalarla kutlanan bugünün nereden çıktığına ve kimin çıkardığına dair bir fikriniz var mı? Eğer yoksa gelin birlikte 1 Nisan Tarihçesine bir göz atalım.
Farklı Kültür, İnanç ve Dillerde Efsaneleşmiş Nisan 1 Şakası
Tarihler 1564 yılını gösterirken Fransa Kralı IX. Charles, yılbaşını 1 Nisan gününden 1 Ocak gününe aldırır. O zamanki iletişim şartları sebebiyle Charles’ın bu kararı çok fazla kişi tarafından duyulmaz. Bu kararı duyan kişiler ise protesto amaçlı eski adetlerine devam ederek yılbaşını 1 Nisan günü kutlamaya devam ederler. Bunun ardından 1 Nisan gününü hâlâ sene başı olarak düşünmeye devam edenlerle dalga geçmek amacıyla yapılan şakalar bir süre sonra gelenek hâline dönüşür. 1 Nisan’ı yılbaşı olarak kabul edenler ve kutlayanlarla dalga geçilir ve onlara Nisan Balığı lakabı takılır.
Fransa’dan İngiltere taraflarına gittiğimizde ise bugün April Fool’s Day, yani Nisan Aptallar Günü olarak anılır. Nisan 1 ya da diğer tabiriyle Nisan Balığı, Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre ve Japonya da dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde bilinir hâle dönüşür. Dilden dile yayılan bu olay aynı zamanda farklı kültürlerde de harmanlanarak bir gelenek hâline dönüşür. Pagan kültüründe 1 Nisan Fous bayramı olarak kutlanırken Antik Roma’da da Hilarya adıyla kutlanır. Hindistan’da ise insanlar bugünü 31 Mart’ta Holi adıyla kutlamayı tercih ederler.
Öyle ki günümüzde dahi sansasyonel etki yaratmış 1 Nisan şakaları bulunuyor. Size bunlardan birkaç örnek verelim;
Ronaldo İspanya’ya
İngiliz gazetesi The Independent, okurlarına Ronaldo’yla ilgili 1 Nisan şakası yaparak büyük bir etki yarattı. Gazete 1 Nisan’la ilgili şakasını abartarak, Başbakan José Sócrates’in istifa etmesi sonrasında krizde zor bir aşamaya giren Portekiz’in çareyi yıldız futbolcu Cristiano Ronaldo’yu satmakta bulduğunu yazdı. Bununla da kalmayıp Portekiz’in borçları nedeniyle Ronaldo’nun İspanya’ya 160 milyon Euro’ya satıldığı belirtildi. Özellikle spor camiasında fazlasıyla konuşulan bu şaka tarihe kayıt düşer nitelikte.
İşsizdi, MANU’nun 12. adamı oldu
Şimdi de 2001 yılının Nisan 1 şakasına bakalım. İşsiz bir İngiliz olan Karl Power 2001 yılında, Münich karşısında oynayan Manchester United takımının kısa bir süreliğine 12’inci adamı oluvermişti. Power, doğru zamanda doğru formayla sahaya sızmış ve milyonlarca futbol severin hayalini bir süreliğine de olsa gerçeğe dönüştürmüştü. Sonrasında ise gazetecilerin sorularını yanıtlayan Karl Power, şakasının iki yıllık bir planlama sürecinin sonucu olduğunu söyledi ve akılda büyük soru işaretleri bırakan bu olay en çok dikkat çeken Nisan 1 şakası hâline dönüştü.
Orson Welles’den ünlü 1 Nisan Şakası: Uzaylılar saldırdı!
Orson Welles 1938 yılında bir radyo oyunu yayınlar. Oyunda dünya, uzaylılar tarafından işgal edilmektedir. Welles’in karizmatik sesi o kadar etkili olur ki dinleyiciler bunu gerçek zanneder ve ABD’de o gece tarihlere geçecek büyük bir panik yaşanır. Halbuki Welles’in amacı radyo kanalıyla toplumun ne derecede etkileneceğinin bir deneyini yapmaktı. Ünlü yönetmen o muhteşem sesiyle geniş kitleleri etkileyen bir şarkı da söyler; ‘I Know What It Is To Be Young’…
Volkswagen Şakası
1 Nisan şakasının en son örneklerden biri de Alman otomotiv şirketi Volkswagen ile ilgiliydi. Basında çıkan haberlere göre şirket ABD’de ismini Voltswagen olarak değiştireceğine dair bir açıklama yayımlamıştı. Ancak daha sonra bunun yanlışlıkla basına erken sızan bir 1 Nisan şakası olduğu anlaşıldı.
